Uncanny Valley Nedir? Sinemada Kullanımı Nasıldır? Korku Filmi Senaryoları

İnsan formuna benzeyen çok gerçekçi ancak canlı olmayan; robotlar, heykeller, cesetler veya oyuncaklara bakıldığında vücudumuzda kimyasalların salgılanmasıyla oluşan duyguya Uncanny Valley (Tekinsiz Vadi) denilir. Bu duygu aslında biyolojik ve kimyasal bir reaksiyonun sonucudur. Birine doğrudan bakmasanız bile, o kişinin size baktığını hissettiniz mi? İnsandan insana değişen bu his, bakılan şeye göre korku ve adrenalin salgılanmasına sebep oluyor.

Bu grafikte yatay çizgi soldan sağa, bakılan şeyin insan formuna benzerlik seviyesini göstermekte. Endüstri robotu neredeyse insansı bir formda değil, mekanik parçalardan oluşmaktadır ancak, tıpkı bir kol gibi algılanabileceğinden insana benzerlik oranı %1 ile %5 arasındadır ve çizginin en solundadır. Yatay çizginin diğer ucunda sağlıklı bir insan yer alıyor ve çizginin en sağındadır. Yani gerçek bir insan gördüğünüzde tepkiniz neredeyse %100’dür. Gerçek bir insanın sabit şekilde size dakikalarca bakması, vücut kimyanızı bozar, endişe ve korku hormonu salgılarsınız.

Kesik çizgiler, baktığınız şeyin canlı olup olmadığını algılama hızınızı göstermektedir. Yatay çizginin altına inildiğinde, baktınız şeye verdiğiniz tepki azalır. Bu nedenle ceset ve zombi gibi canlı olmayan şeylere baktığımızda (Gerçek hayatta değil) grafiğe göre ortalama bir tepki verdiğimiz görülüyor.

Uncanny Valley malzemeleriyle duygu değişikliği fark edildiğinde sinemacıların hedefi haline geldi. Bu duygunun tetiklenebileceği senaryolar ve film ürünleri yapma yolunda çalışmalara başladılar. Uncanny Valley, en çok korku sinemasında kullanılıyor. Uncanny Valley olarak tasarlanan üründe bir insan da yer alabilir ancak gerçek olmaması ve sadece gerçekçi durması amaçlandığından, kukla bebekler, oyuncaklar ve insan formundaki hemen hemen canlı olmayan her şey, genelde korku filmi malzemesi olarak kullanılıyor.

Sinema tarihindeki en bilinen örneği Chucky isimli oyuncak bebek. Çoğu seyirci oyuncak bir bebeğin korku filmi unsuru olmasına gülünç bakıyor. Aslında gülünç olarak bakılan bu filmler Uncanny Valley tekniğiyle yapılan korku filmleri denemeleriydi. Ancak devam filmlerinde slasher tarzına kayarak korku filmi alt türlerine geçmişlerdir.