Infrasound (Düşük Frekanslı Ses) Nedir? Filmlerde Kullanımı

Ses frekansları, sesin saniyedeki titreşim seviyesini ifade eder. Titreşim seviyesi, ses dalgalarının sıklığıyla doğru orantılıdır. Bir sesin titreşim katsayısı ne kadar yüksekse, o kadar fazla duyulacak şekilde açığa çıkar. Ses frekanslarının birimi Hertz‘dir ve kısaltması HZ ‘dir. Sağlıklı bir insan kulağının normal işitme alt sınırı 20 HZ’dir. Bir ses, 20 HZ’den az şekilde açığa çıkarsa insan kulağı bunu duymakta zorlanır. Infrasound olarak nitelendirilen düşük frekanslı sesler ise 20 HZ’den daha az olan sesleri belirtmek için kullanılan bir tanımdır. Bir ses dalgası, 19,5 HZ’den oluşuyorsa, duyulması güç olur ancak beyin bu tür sesleri yine de algılayabilir.

Aynı seviyedeki bir ses frekansının, hoparlörden duyulmasıyla, kulaklıktan duyulması arasında dalga olarak yayılma farkı vardır. Kulaklıkla dinlenen sesleri işitmek daha kolaydır. Çünkü, ses dalgası direk olarak kulak içine yayılır. Ancak, hoparlörden çıkan bir ses, etraftaki cisimlere çarparak %30-40 arasında bir kayıpla duyulur. Bu durumda, hoparlöre olan mesafe de, sesin duyulmasında önemli bir hale gelir. Hoparlörden duyulan en net sesler, genel olarak 160 HZ ile 440 HZ arasındaki ses dalgalarından oluşur. Bir müzikte; 40, 48, 56 vb. ses hertzleri de vardır. Çünkü, müzikteki tüm sesler aynı seviyede değildir. İşte bu gibi sesler hoparlörde kayba uğrar. Sesin kayba uğramaması için Hertz değerlerini orantılayan hoparlörler ve kulaklıklar vardır. Fiyat pahalılıkları, hertz değerlerinin duyulma aralığı sebebiyle artmaktadır. Aşağıdaki video da bir bass dalgasının değişken ses frekansı duyulmaktadır. Eğer kulaklıkla dinliyorsanız daha düşük kademede sesi duyduğunuzu hissedeceksiniz, ancak hoparlörde dinliyorsanız daha yüksek frekanslarda sesi duyduğunuzu hissedeceksiniz.

Film Yapımında Ses Frekansı

Bunu keşfeden film endüstrisi, yapımlarında düşük frekanslı sesler kullanarak, gizli mesajlar verebiliyor veya dip gürültüsü kullanarak huzursuzluk hissi yaratmak için bu tekniğe başvurabiliyor. 20 HZ değerinde, konuşmanın olduğu bir ses bilinçaltına doğrudan iletilir. ‘Örneğin: Yemyeşil bir bahçe ortasındayım, Dört yanımda, öbek öbek çiçekler… Rüzgarın eliyle titrer yapraklar‘ cümlesini okuyan birinin sesi, 20 HZ değerinde filme yerleştirilirse, izleyicinin bilinçaltı bunu algılayacak ve duygu değişimine uğrayacaktır.

Korku filmlerinde, infrasound, panik, huzursuzluk ve endişe duygularını uyandırmak için kullanılabilir. Arjantinli film yönetmeni Gaspar Noé, 2002 yılının tartışmalı filmi Irreversible’ın ilk otuz dakikasında 27 Hz’lik bir bas frekansı (20 Hz eşiğinin üzerinde) kullandığını söylemiştir.

Infrasound ses dalgalarının sinema salonundaki etkisi çok farklıdır. Infrasound frekanslı seslerin duyulması neredeyse imkansız sesler olduğu için, genellikle seyircilerin organlarını titretmek için kullanılıyor. Ortalama bir film 60 dakika üzerinde olduğu düşünülünce, dakikalarca devasa ses sistemleriyle titreşime maruz kalmak vücutta bazı etkilere yol açar. Bazı ses dalgaları, insan gözünün titreşmesine neden olabilir. Yaklaşık olarak 30 dakika boyunca titreşime maruz kalınması, insanların bulanık görmelerine veya gerçekte var olmayan şeyleri görmelerine neden olur. 

Ek Bilgi: Ses dalgalarıyla vücut dışından taş kırma yöntemi olan ESWL, uygun olan böbrek taşlarından kurtulmak için birinci tedavi seçeneği olarak kullanılmaktadır.

Non-linear Sounds (Doğrusal İlerlemeyen Sesler) 

Filmlerde kullanılan bir diğer ses kullanımıysa Non-linear Sounds (Doğrusal İlerlemeyen Sesler)’dur. Genel ses ilerleyişinin, ani frekans değişliğiyle yükseltilerek bozulmasına Non-linear ses denir. Korku filmlerinde sık şekilde kullanılan, gerilimin yükseldiği sahnede bir anda duyulan çığlık sesi; hem görüntünün hem de sesin ani değişimiyle seyirciyi korkutmak amacıyla yapılmaktadır. Bu tekniğe (Jumpscare) denilmektedir ve Non-linear Sounds kullanımına iyi bir örnektir.

Non-linear Sounds’da amaç, düzenli ilerleyen sesi, ani frekans değişikliğine uğratmaktır. Sinemadaki en genel kullanım amacı, Seyirciyi ürkütmektir. Film yapımındaki sahnedeki oyuncu da bu sesi duyarak ürkerse, duyulan ses Diegetic Non-linear Sounds olarak sınıflandırılır. Düzenli ilerleyen sesin duyulmasına gerek yoktur. Sessizlik de frakans değişikliğine uğratılabilir.

Ayrıca Bakınız: Infrasound

Şimdi Cast ajansımıza katılarak oyunculuk dünyasına ilk adımınızı atabilirsiniz. Başvuru için bu bağlantıya tıklayınız. Instagram’dan mesaj göndermek için @aremcastajans adresini kullanın.