Dördüncü Duvar (Fourth Wall), hikayedeki karakterlerin seyirci veya okuyucu tarafından; seyredildiğinin, okunduğunun veya bakıldığının farkında olmama durumunu ifade eder. Seyirci, hikayenin içinde yer alan bir hayalet durumundadır ve hikayeler seyircilerin izlemesi için yapılmış kurgusal ürünler olmadığı varsayılarak performe edilir. Kısacası; kurgusal dünyadaki karakterler, bir eserde birileri tarafından izlenildiklerinin farkında olmazlarsa, Dördüncü Duvar kendini korur.
Bazı durumlarda; hiciv, parodi, komedi veya farklı sebeplen seyircinin varlığının anlaşılması ve hikayedeki bir karakter tarafından dile getirilmesi olayına da Dördüncü Duvarın Yıkılması denilmektedir. Çünkü, hikayede artık bir duvar olmadığı varsayılarak seyirciye yönelik monolog veya seyircinin varlığının ima edildiği replikler kullanılır. Dördüncü duvar mecazi bir kullanımdır ve sahnenin duvarlar arasında gerçekleşmesine gerek yoktur. Kısacası; kurgusal dünyadaki karakterler, bir eserde birileri tarafından izlenildiklerinin farkında olurlarsa, Dördüncü Duvar Yıkılmış olur.
Büyük Lebowski filminden Dördüncü Duvarın Yıkılması örneği. Karakterlerinden biri seyircinin varlığını bilirken, diğerinin seyircinin varlığından haberi olmaz. Karakterlerden biri, doğrudan seyirciyle konuşur.
Dördüncü Duvar, sadece sinema veya çizgi romanlarda kullanılmadığından, tiyatro gibi seyircinin fiziksel olarak sahne önünde bulunması durumlarında, tiyatro karakterleri seyirciyle fiziksel olarak etkileşime geçebilir veya sahneye kısa bir rol için çıkabilir. Bir nevi interaktif olarak da seyircinin varlığının kullanılması olayı da Dördüncü Duvarım Yıkılması’na örnektir.
Film ve dizilerde Dördüncü Duvar çeşitli sebeplerle yıkılmaktadır. İkili Diyalog (diyalog zaten iki kişi arasında olur.) ve görüntüyle anlatmanın mümkün olmadığı bir mesaj vermek amacıyla kullanılır. Genelde filmdeki diğer karakterler Dördüncü Duvar’ın yıkıldığının farkına varmaz. Bu durumda iki çeşit Dördüncü Duvarın Yıkılma durumu görülür. Bunlar:
Karakterle Dördüncü Duvarın Yıkılması
Bu en sık kullanılan şeklidir. Başrol veya yan rollerden birinin, seyirciyle monolog yapması, hikayede beklentinin bir yöne çekilmesi amaçlı yapılabilir. Örneğin; karakter seyirciye dönerek az sonra kesin kaza olacak şeklinde bir replik kullanabilir.
Dış Sesin Karakter Olarak Kullanılması
Bir sesin, hikaye içinde bir karaktere (isim veya kişilik) sahip olmadan duyulmasına Dış ses denilmektedir. Dış Ses olarak kullanılan sesin sahibi sahnede görünmez. Bazı durumlarda Dış Ses ile de Dördüncü Duvar yıkılabilir. Örneğin, Büyük Lebowski film örneğindeki, seyirciyle konuşan karakterin hikayede bir yeri yoktur. Doğrudan Dış Ses veya Dış Ses’in bir karakter olarak filmde gösterilmesi yoluyla da Dördüncü Duvar yıkılabiliyor.
Charlie and the Chocolate Factory (2005), dış sesin karakter olarak kullanımıyla Dördüncü Duvarın Yıkılma olayı.
Ayrıca Bakınız: Dördüncü Duvar
Şimdi ajansımıza katılarak oyunculuk dünyasına ilk adımınızı atabilirsiniz. Başvuru için bu bağlantıya tıklayınız. Instagram’dan mesaj göndermek için @aremcastajans adresini kullanın.
